“مهار خشم”
اگر شما هم این مقاله را می خوانید احتمالا با خشم مشکل دارید، یا دست کم کسی را می شناسید که با این مشکل روبروست. اما بدانید که شما تنها نیستید، اغلب مردم جایی در زندگی خود خشم را تجربه کرده اند. مسئله داشتن خشم به این معنا نیست که شما آدم بدی هستید. بدین معنا نیست که شما ضعیف هستید. اما این مسئله ای است که ارزش روبه رو شدن با آن را دارد. مسائل مرتبط با خشم پیامدهای مهلکی را در زندگی ما انسان به بار می آورد. شما احتمالا در امحیط اطرف خود مشاهده کرده اید که خشم تا چه اندازه می تواند مخرب باشد. با خشم روابط خود را با دیگران برهم میزنید، شغلتان را از دست می دهید، بیمار می شوید و ناراحتی و ناخشنودی فراوان به سراغتان می آید. خشم کنترل نشده زندگی را نابود می کند.
امروزه بیش از هر زمانی وقتی مردم به اطرافشان نگاه می کنند، دلیل بیشتری برای عصبانی شدن پیدا می کنند. مسائلی همچون، اقتصادی، خشونت در مدارس، مشکلات زناشویی، مسائل شغلی و فشارهای اجتماعی و حتی سرکشی های مدنی مردم را خشمگین می سازد. اگر با اطرافیان در این باره حرف بزنید، متفق القول به این نتیجه می رسید که مسائل مربوط به خشم روز به روز در حال افزایش است. اما جای خوشحالی دارد که مسائل مربوط به خشم قابل کنترل هستند. مجبور نیستید که در تمام مراحل زندگی خود با خشم دست و پنجه نرم کنید. خشم یک احساس منفی نیست بلکه یک احساس حمایت گر است که به افراد کمک می کند در برابر تهدید های روانی و جسمانی از خود دفاع کنند. زمانی که فردی دچار پرخاشگری و عصبانیت می گردد، احساس برانگیختگی هیجانی کرده و سپس آن را در رفتار خود بروز می دهد. در مرحله پیش از خشم افراد علائمی مانند احساس گرما و داغ شدن، لرزش دستها، احساس انرژی زیاد، سرخ شدن رنگ چهره، افزایش ضربان قلب و نبض را تجربه میکنند.
۳ مرحله مهم خشم
مرحله بیش از خشم
یکی از مراحل بسیار مهم در کنترل خشم و عصبانیت مرحله بیش از خشم است. احساس برانگیختگی شروع کننده ی مرحله پیش از خشم است که افراد میتوانند با نوشیدن یک لیوان آب سرد، صحبتکردن، پیادهروی، و انجام فعالیتهای لذتبخش خشم خود را در همین مرحله مهار کنند تا احساس برانگیختگی در این مرحله به بروز خشم منجر نشود و فروکش کند.
مرحله بروز خشم
پس از مرحله پیش از خشم، مرحله خشم اتفاق میافتد که فرد به شدت پرخشاگر و عصبانی است و همه چی را از دید خود ارزیابی می کند. در این مرحله باید به او آگاهی داد تا از میان شرایط بد و بدتر، شرایط بد را انتخاب کند به طوریکه فرد اگر کنترل اعصاب و روان خود را ندارد بهتر است فریاد بزند تا فحش بدهد. به بالش و یا شئ ضربه بزند تا به کسی آسیب برساند و یا اگر فرد اهل فریادزدن نیست، بهتر است صحنه را ترک کند تا به خود آسیبی نرساند.
مرحله خاموشی خشم
ندامت و پشیمانی نشانهی مرحله پس از خشم است؛ وقتی افراد، مرحلهی خشم را پشت سرمی گذارند و وارد مرحلهی پس از خشم میشوند نوعی احساس پشیمانی به آنها دست میدهد. با این وجود افرادی هم هستند که نه تنها احساس پشیمانی نکرده، بلکه خوشحال نیز هستند.
انواع خشم
به طور کلی خشم و عصبانیت را میتوان به دو گروه کرد. انواع عصبانیت از این قرارند :
- سازنده و مفید
- غیرسازنده و بیفایده
عصبانیت سازنده و مفید
عصبانیت از حالتهای طبیعی بدن است که گاهی به عنوان واکنش مفید و سازنده شناخته میشود. چرا که خشم سازنده، نوعی هشدار است و پیامی را منتقل میکند. در خشم سازنده فرد درمییابد که ایرادی در کار وجود دارد و باید برطرف شود. در این حالت مدیریت خشم راحتتر اتفاق میافتد.
عصبانیت غیرسازنده و بیفایده
در عصبانیت غیرسازنده، فرد عصبانی تمام خشم خود را روی اطرافیان خالی میکند و این رفتار همیشه مضر است. زمانی که فردی قصد کنترل، انتقام و برنده شدن به هر قیمتی را داشته باشد، منجر به عصبانیت غیرسازنده میشود. این دسته افراد باید به کمک روانشناس مهارت کنترل خشم را یاد بگیرند و آن را از خود دور کنند.
آیا برای مهار خشم به کمک روانشناس نیاز دارید؟
با استفاده از تستهای روانشناختی می توان شدت احساس خشم را اندازهگیری کرد. این تست ها نشان دهنده این هستند که شما تا چه اندازه مستعد عصبانیت هستید و چقدر می توانید ان را مهار کنید. اما این احتمال نیز وجود دارد که مشکل عصبانیت را از قبل می دانید. اگر متوجه این موضوع هستید که به گونه ای رفتار میکنید که خارج از کنترل است و هولناک به نظر می رسد، ممکن است برای یافتن راهکارهای بهتر برای مقابله با این احساس به کمک نیاز داشته باشید. در این صورت می توانید از یک روانشناس متخصص و ماهر استفاده کنید.
راه های کنترل خشم
خیلی از مردم گمان می کنند که راه های کنترل خشم ، یادگیری سرکوب خشم شماست. اما هیچ وقت عصبانی نشدن، یک هدف درست نیست . هدف اصلی مدیریت خشم، سرکوب احساسات بخصوص احساس خشم نیست بلکه درک درست از پیام پشت احساسات و بیان آن با روشی سالم و بدون از دست دادن کنترل است . وقتی این کار را کردید ، نه تنها احساس بهتری خواهید داشت ، بلکه احتمالاً نیازهایتان را برآورده خواهید کرد ، همچنین می توانید در زندگی خود بهتر مدیریت کنید و روابط خود را تقویت کنید .
راهکارهایی برای مهار خشم
تنفس عمیق
- نفس کشیدن عمیق راه بسیار خوبی برای آرام کردن خشم خود است. اکسیژن باعث می شود مغز بهتر فکر کند، زمانی که شما بهتر فکر کنید راحت تر می توانید خودتان را کنترل کنید. در لحظه عصبانیت چند نفس عمیق بکشید. این کار باعث خونرسانی بهتر به سلولها و بافتهای بدن و فعالیت بهتر مغز میشود. در نتیجه قادر خواهید بود بهتر مشکل خود را بررسی کنید و چگونگی مقابله واقعبینانه را با آن بیابید.
درمورد آن صحبت کنید
- صحبت کردن در مورد خشم باعث می شود شما راه امن را پیدا کنید و همچنین به خودتان کمکم کنید تا احساس بهتری داشته باشید. درست نیست که همه ی احساساتتان را در خود نگاه داشته و بیرون نریزید. با این کار سلامتی خودتان به خطر خواهد افتاد. با دوستی صمیمی در مورد این مشکلات صحبت کنید تا او آرامتان کرده و کنترل خود را دوباره بازیابید.
نوشتن وقابع روزانه
- نوشتن اتفاقات و وقابع روزانه یک راه خوب دیگری برای ابراز خشم به روش سالم می باشد. کلماتی که موقع عصبانیت بیان میکنید را روی کاغذ بنویسید و سعی کنید دیگر هنگام مشاجره و عصبانیت آنها را تکرار نکنید.
نقاشی
نقاشی کشیدن و خلق اثر هنری یک راه شگفت انگیز برای آرام شدن یا ابراز خشم یا ناامیدی می باشد.
اهمیت ندهید
- بسیاری از مواقع با چشمپوشی از برخی مسائل یا رفتارها میتوان خود را از افتادن در دام عصبانیت نجات داد. به عنوان مثال اگر کسی در محیط کار با شما رفتار ناعادلانهای داشت به جای غصهخوردن و سرکوبکردن خشمتان بسادگی از کنار آن بگذرید و به خاطر آن اعصاب خود را فرسوده نکنید.
برای آزاد کردن تنش از شوخ طبعی استفاده کنید
- از شوخ طبعی استفاده کنید تا با آنچه که شما را عصبانی می کند، روبرو شوید. اما از طعنه گویی و کنایه زدن اجتناب کنید چون کنایه زدن می تواند احساسات شما را آزار دهد و اوضاع را بدتر کند.
محیط را تغییر دهید
- سریعترین راه برای جداشدن از یک منبع عصبانیت مداوم، تغییر محیط است. پیادهروی پنجدقیقهای برای گرفتن هوای تازه میتواند در کسری از ثانیه خشمتان را کنترل کند. در ترافیک گیر کردهاید؟ با زیادکردن صدای رادیو و آوازخواندن با صدای ضبط، ذهنتان را درگیر کنید
خشم و پیامدهای آن بر سلامتی
بسیاری از آدم هاخشم را فقط یک مشکل روانشناختی می دانیم. این یک ساده سازی فاحش است. وقتی عصبانی می شویم، سیستم عصبی خودمختار تحریک می شود. به عنوان مثال، خشم ناشی از کشف رابطه پنهانی همسر احتمالاً منجر به برانگیختگی سیستم عصبی سمپاتیک و تغییرات هورمونی و عصبی – شیمیایی می شود. این واکنش های فیزیولوژیکی می تواند منجر به افزایش پاسخ قلبی عروقی، تنفس و تعریق، جریان خون در عضلات فعال و قدرت شود. با ادامه خشم، بسیاری از سیستم های بدن مانند سیستم های قلبی عروقی، ایمنی، گوارشی و سیستم عصبی مرکزی تحت تأثیر قرار می گیرد. این امر منجر به افزایش خطرات فشار خون و سکته مغزی، بیماری های قلبی، زخم معده و بیماری های روده و همچنین احتمال افزایش خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان ها می شود.
بهترین روشهای درمانی برای مهار خشم
- آموزش مدیریت خشم و شرکت در دوره های آمورشی می تواند بسیار اثرگزار می باشد. تحلیل های گسترده ای در مورد برنامه های کنترل پرخاشگری بزرگسالان انجام شده است. آخرین مطالعات نشان داده اند که درمان های روانشناختی برای درمان خشم در گروه های مختلف موثر است. در بعضی موارد، اثرات قابل توجهی در کمتر از هشت جلسه درمانی مشاهده شده است. مداخلات مبتنی بر آموزش مهارت بهترین نتیجه را نشان دادند. درمان های تحلیلی برای کاوش در تعارض های ناخودآگاه و تجربیات آسیب زا دوران کودکی با هدف درمان ریشه ای مشکلات هیجانی به کار می روند. از این رو اگر خشم شما زندگی روزمرتان را تحت تاثیر قرار داده و در ارتباط با اطرافیان دچار مشکل شده اید بهتر است برای برای بهبود این وضعیت و کنترل خشم به درمانگران و روانشناسان متخصص در این حوزه مراجعه کنید.
دیدگاهتان را بنویسید